Zalecenia do obsługi wentylacji grawitacyjnej w budynkach mieszkalnych

Podstawowym zadaniem systemu wentylacji jest wymiana po­wietrza w budynku. Sprawnie działająca wentylacja pozwala skutecznie usuwać dwutlenek węgla, parę wodną, alergeny oraz zapachy unoszą­ce się w powietrzu wewnątrz pomieszczeń. Skuteczność wentylacji zależy od właściwego doprowadzenia świeżego powietrza do budynku z zewnątrz, zapewnienia od­powiedniego przepływu pomiędzy pomieszczeniami i sprawne­go usunięcia powietrza zanieczyszczonego.

Wentylacja może działać w sposób naturalny. Jest to tak zwana wentylacja grawitacyjna. Jest uzależniona od sił natury – głów­nie od różnicy temperatury wewnętrznej i zewnętrznej oraz siły i kierunku wiatru. Wentylacji nie należy mylić z klimatyzacją. Klimatyzacja to proces nadawania powietrzu w pomieszczeniach określonych właściwości, na przykład nawilżanie, osuszanie, podgrzewanie, chłodzenie. Urządzenia i instalacje są więc bardziej skompli­kowane.

Skutki złej wentylacji

Widoczne:

• grzyb i pleśń na nadprożach, ościeżach okiennych, pod parapetem, w narożach pokoi, za meblami,
• zaparowane szyby w oknach,
• skroplona para wodna na chłodnych powierzchniach ścian i przedmiotach,
• nawiew powietrza przez kratki wywiewne w kuchni lub łazience,
• pęcznienie drewnianych mebli i podłóg.

Niewidoczne

• złe samopoczucie – bóle i zawroty głowy, zmęczenie, podrażnienia błony śluzowej nosa, podrażnienia gardła, podrażnienia skóry, uczulenia, alergie,

• niszczenie konstrukcji budynku,
• wnikanie wilgoci do ścian i stopniowa ich destrukcja.

Wentylacja naturalna (grawitacyjna) działa dzięki siłom natury. Główną siłą napędową jest różnica gęstości powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynku. Ogrzane, lekkie powietrze ulatuje z budynku przez kanały wentylacyjne. W jego miejsce przedostaje się ono z zewnątrz.

Doprowadzenie powietrza do budynku. Naturalną drogą przedostawania się powietrza do budynku są nie­szczelności okien i drzwi. Ilość powietrza zależy, więc od tego jak duże są te nieszczelności. Nowoczesne okna są bardzo szczelne, więc nie zapewniają napływu powietrza do budynku. Aby doprowadzić powietrze potrzebne do wentylacji można skorzystać z trzech rozwiązań:

• rozszczelnić okucia okienne (tzw. mikrowentylacja),
• wybrać okna z profili, w których są zainstalowane systemowe ele­menty doprowadzające powietrze,
• zastosować okienne lub ścienne nawiewniki powietrza.

Najskuteczniejszą metodą doprowadzenia właściwej ilości powietrza jest zastosowanie nawiewników. Pozwalają one doprowadzić powie­trze wentylacyjne w kontrolowany sposób.

Ilość powietrza przepływającego przez nawiewnik może być regulo­wana ręcznie lub automatycznie. Nawiewniki automatyczne mogą reagować na różnicę ciśnienia wewnętrznego i zewnętrznego (ciśnie­niowe), na temperaturę zewnętrzną lub na wilgotność powietrza w po­mieszczeniu (higrosterowane).

Nawiewniki ciśnieniowe doprowadzają stałą ilość powietrza, zmienia­jąc wielkość otworu nawiewnego zależnie od różnicy ciśnienia we­wnątrz i na zewnątrz. Nawiewniki termostatyczne zmniejszają przepływ powietrza gdy spa­da temperatura zewnętrzna. Nawiewniki higrosterowane regulują dopływ powietrza w zależności od wilgotności powietrza w pomieszczeniach. Zwiększają dopływ po­wietrza wraz ze wzrostem wilgotności. Dostosowują tym samym inten­sywność wentylacji do warunków w pomieszczeniu. Należy pamiętać o tym, że do budynku trzeba doprowadzić tyle samo powietrza, ile będzie z niego usuwane kanałami wentylacyjnymi. Zbyt mała ilość powietrza może powodować zaburzenia działania wen­tylacji – osłabienie lub odwrócenie ciągu w kanałach wentylacyjnych.

Przepływ powietrza przez mieszkanie. Powietrze wentylujące mieszkanie powinno przepływać od pomiesz­czeń najmniej zanieczyszczonych przez strefy pośrednie w stronę po­mieszczeń, w których powstaje najwięcej zanieczyszczeń. Oznacza to, że powietrze trzeba doprowadzić do wszystkich pokoi i umożliwić jego swobodny przepływ przez korytarze w kierunku pomieszczeń, w któ­rych znajdują się kanały wywiewne.

Kanały wentylacyjne. Zanieczyszczone powietrze jest usuwane z mieszkania kanałami wen­tylacyjnymi. Osobne kanały muszą się znaleźć w kuchni, łazience, toalecie, pomieszczeniach bezokiennych (np. w garderobie). Jeżeli mieszkanie jest dwupoziomowe, to kanały powinny być także we wszystkich pokojach znajdujących się na górnej kondygnacji.

Skropliny na oknach. W pobliżu okien (niższa temperatura) zbiera się ciepłe i zawilgocone powietrze z pomieszczenia, która chciałoby je opuścić. Jest to normalne zjawisko fizyczne. Pozostające w tym miejscu ciepłe wilgotne powietrze (wywietrznik to za mało), często w zderzeniu z niższą temperaturą w okolicach okien powoduje podwyższone ciśnienie pary wodnej i kondensację w rezultacie jej roszenie (skraplanie). Na przykład, jeżeli w mieszkaniu jest wilgotność 70% przy temperaturze 20-22ºC to punkt rosy znajduje się w temperaturze 14-16ºC. Taka temperatura może mieć miejsce przy oknach.

Literatura:

1. www.wentylacja.org.pl